viernes, 4 de septiembre de 2015

Fraseoloxía galega ou castelá?

Até que punto a fraseoloxía máis habitual que empregamos é realmente galega? Os que estamos afeitos a ler en portugués vemos que moitas das frases feitas máis comúns, sendo en esencia semellantes, se expresan dun xeito diferente a nós, en tanto que as súas equivalentes en galego reproducen literalmente ou case as mesmas frases feitas que en castelán (a orde dos exemplos sempre é: portugués / galego / castelán):
De braços cruzados / cos brazos cruzados / con los brazos cruzados.
De mãos dadas / apañados/collidos da man / cogidos de la mano.
Água pela barba / coa auga ao pescozo / con el agua al cuello.
Fazer tempestade em copo d’água / afogar nun vaso de auga /ahogarse en un vaso de agua.
Dar uma mãozinha / botar unha man / echar una mano.
Virar casacas / mudar/cambiar de chaqueta / cambiar de chaqueta.
Feito nas coxas / feito cos pés / hecho con los pies.
Levar a peito / tomar a peito / tomar a pecho.

                Noutras ocasións a fraseoloxía portuguesa, doadamente entendíbel, afástase na forma, que non no contido, do seu equivalente en galego e castelán:
Meter os pés pelas mãos / meter a cabeza do revés / meter la cabeza del revés.
Onde Judas perdeu as botas / onde Cristo perdeu o sombreiro / donde Cristo dio las tres voces.
Pôr pulga atrás da orelha / andar coa mosca na orella / estar con la mosca detrás de la oreja.
Pôr a pata na poça / meter a zoca/pata / meter la pata.
Ir desta para melhor / pasar a mellor vida / pasar a mejor vida.

                E nalgunhas hai coincidencia, case ou plena, entre portugués e galego fronte ao castelán:
Ficar para tia / quedar para tía / quedarse para vestir santos.
Trocar alhos por bugalhos / mesturar allos con bugallos/cebolas / confundir la velocidad con el tocino.
                Mais tamén hai unha fraseoloxía común, literalmente ou case, ás tres linguas:
Armado até os dentes / armado até/ata os dentes / armado hasta los dientes.
Pôr os pontos nos is / pór/poñer os puntos sobre os is / poner los puntos sobre las íes.
Sem pés nem cabeça / sen pés nin cabeza / sin piés ni cabeza.
Estar de mãos atadas / ter as mans atadas / tener las manos atadas.
Engolir sapos / tragar sapos / tragar sapos.

                E finalmente está a fraseoloxía que non se pode deducir mercé ao coñecemento das outras linguas:
À balda / ao chou, ás toas / al azar.
Coisas do arco da velha / non ser cousa deste mundo / ser de antología.
Dar troco / dar parola / dar palique.
Fazer um negócio da China / ser unha bicoca/ganga / ser una bicoca.
Ter lata / ser un cara lavada / tener la cara dura.
Pregar uma peta / meter un calote / pegar un pufo.
Achar/procurar chifre em cabeça de cavalo / buscarlle tres pés ao gato / buscarle tres pies al gato.

                Logo de todos os exemplos vistos, coido que hai motivos para que xurda a pregunta coa comecei este texto, non si?

                Os libros que usei para fixar a fraseoloxía estándar galega son: Dicionario de Fraseoloxía Galega (Xerais, 2008) e Dicionario Fraseolóxico Século 21 castelán/galego (Galaxia/do Cumio, 2007).

No hay comentarios:

Publicar un comentario